SPOR YARALANMALARI
Dokuların dayanıklılık sınırını aşmasıyla meydana gelen yaralanmalara spor yaralanmaları denilir. Yorgunluk belirtilerine rağmen spor yapmaya devam edilirse ikinci aşama kas serdiği ve kas ağnsıdır. Her birimizin kas yapısı ve kas kuvveti farklı olduğundan ayni yaş grubunda olsak bile ayni programdan oluşan spor aktivitelerine farklı sürelerle direnç göstermekteyiz. Doğru olan yorgunluk hissi ile birlikte ara vererek kaslarımızı dinlendirmektir.
Spor yaralanmalarının şekilleri nelerdir?
Spor yaralanmaları direkt travma (vurma, çarpma) şeklinde veya zaman içinde aşırı kullanma (sürekli zorlanma) şeklinde görülür. Bu yaralanmaların yüzde 65-75′i önemsiz ve sorun oluşturmayan, yüzde 35-25′i ise kısa veya uzun süreli tedavi gerektiren yaralanmalardır.
Spor yaralanmalarının nedenleri?
Bunları dış etkenlerle oluşan yaralanmalar ve sporcunun kendisinden kaynaklanan nedenler olmak üzere iki ana grupta incelenir. Dış etkenlerle oluşan yaralanma nedenleri arasında yapılan sporun türü, antrenman şekli, Antrenman yoğunluğu, yetersiz ısınma, aşırı egzersiz, kurallara uyum, zemin, spor malzemeleri sayılabilir. Temas sporlarında yaralanma olasılığı daha fazladır. Örneğin futbolda spor yaralanması görülme oranı yüzde 10 iken bu oran atletizmde yüzde 1 olarak saptanmıştır. Kullanılan malzemelerin yapılan spora uyumu çok önemlidir, özellikle bazı spor dallarında koruyucu malzemeler mutlaka kullanılmalıdır. Sporcudan kaynaklanan yaralanma nedenlerinin en önemlileri olarak ise sporcunun düz tabanlık, eklem sertliği vb gibi yapısal bozuklukları, aşırı yorgunluk, konsantrasyon yetersizliği ve kötü alışkanlıklar sayılabilir.
Spor yaralanmalarının genel anlamda önlenmesi Faaliyet öncesi yeterli ısınma, doğru gerilme teknikleri, dengeli kas gücü için kuvvetlendirme egzersizleri, aerobik (kalp-damar-solunum) formu, kas gücü ve yapılan spora özel form ve uygun beslenmenin temini gereklidir. Ayrıca yaşın, cinsiyetin, vücut ağırlığı ve içeriğinin spora uygunluğu mutlaka değerlendirilmelidir. Sürekli ve düzenli sağlık kontrolleri, yeterli sürede tedavi yapılmalı, sakatlığın uzun sürdüğü olgularda yüksek performans antrenmanları sonlandırılmalıdır. Ayrıca tanı ve tedavinin, konunun eğitimini almış kişiler dışındaki sağlık eğitimi olmayan kimseler tarafından yapılmasının engellenmesi gereklidir.
Özellikle sorunların sakatlığın olmasını engelleyecek şekilde yani koruyucu olmasını sağlamak tedavi etmekten hem daha önemli hem de daha sağlıklı ve de ekonomiktir.
İlk müdahale nasıl yapılmalı?
Her türlü spor yaralanmasında öncelikli olarak aktiviteyi durdurmak gerekir. Yaralanmış kısmın kullanılması veya zorlanması sorunun daha fazla büyümesine yol açabilir. İlgili bölge kısa sürede hızla şişiyorsa ciddi hasar söz konusudur. Bu durumda yaralanan bölgenin korunmasına yönelik atelleme veya bandajlama, yaralı bölgenin yüksekte tutulması ve soğuk uygulamak, doku hasarını azaltacaktır.
Spora yeni başlayanlara öneriler:
Kendilerine uygun sporu seçmek, kaliteli spor malzemeleri ile düzgün ortamlarda spor yapmak, spora başlamadan sağlık muayenelerini yaptırtmak, ısınma ve soğuma periyotlarına dikkat etmek, güçlendirme egzersizlerine aşamalı olarak geçmek, sporun her türlü kuralına tam uymak önemlidir. Özetle, yapılacak spora veya faaliyete gereken önemi vererek bilinçli şekilde yaklaşmak gerekir.
Dokuların dayanıklılık sınırını aşmasıyla meydana gelen yaralanmalara spor yaralanmaları denilir. Yorgunluk belirtilerine rağmen spor yapmaya devam edilirse ikinci aşama kas serdiği ve kas ağnsıdır. Her birimizin kas yapısı ve kas kuvveti farklı olduğundan ayni yaş grubunda olsak bile ayni programdan oluşan spor aktivitelerine farklı sürelerle direnç göstermekteyiz. Doğru olan yorgunluk hissi ile birlikte ara vererek kaslarımızı dinlendirmektir.
Spor yaralanmalarının şekilleri nelerdir?
Spor yaralanmaları direkt travma (vurma, çarpma) şeklinde veya zaman içinde aşırı kullanma (sürekli zorlanma) şeklinde görülür. Bu yaralanmaların yüzde 65-75′i önemsiz ve sorun oluşturmayan, yüzde 35-25′i ise kısa veya uzun süreli tedavi gerektiren yaralanmalardır.
Spor yaralanmalarının nedenleri?
Bunları dış etkenlerle oluşan yaralanmalar ve sporcunun kendisinden kaynaklanan nedenler olmak üzere iki ana grupta incelenir. Dış etkenlerle oluşan yaralanma nedenleri arasında yapılan sporun türü, antrenman şekli, Antrenman yoğunluğu, yetersiz ısınma, aşırı egzersiz, kurallara uyum, zemin, spor malzemeleri sayılabilir. Temas sporlarında yaralanma olasılığı daha fazladır. Örneğin futbolda spor yaralanması görülme oranı yüzde 10 iken bu oran atletizmde yüzde 1 olarak saptanmıştır. Kullanılan malzemelerin yapılan spora uyumu çok önemlidir, özellikle bazı spor dallarında koruyucu malzemeler mutlaka kullanılmalıdır. Sporcudan kaynaklanan yaralanma nedenlerinin en önemlileri olarak ise sporcunun düz tabanlık, eklem sertliği vb gibi yapısal bozuklukları, aşırı yorgunluk, konsantrasyon yetersizliği ve kötü alışkanlıklar sayılabilir.
Spor yaralanmalarının genel anlamda önlenmesi Faaliyet öncesi yeterli ısınma, doğru gerilme teknikleri, dengeli kas gücü için kuvvetlendirme egzersizleri, aerobik (kalp-damar-solunum) formu, kas gücü ve yapılan spora özel form ve uygun beslenmenin temini gereklidir. Ayrıca yaşın, cinsiyetin, vücut ağırlığı ve içeriğinin spora uygunluğu mutlaka değerlendirilmelidir. Sürekli ve düzenli sağlık kontrolleri, yeterli sürede tedavi yapılmalı, sakatlığın uzun sürdüğü olgularda yüksek performans antrenmanları sonlandırılmalıdır. Ayrıca tanı ve tedavinin, konunun eğitimini almış kişiler dışındaki sağlık eğitimi olmayan kimseler tarafından yapılmasının engellenmesi gereklidir.
Özellikle sorunların sakatlığın olmasını engelleyecek şekilde yani koruyucu olmasını sağlamak tedavi etmekten hem daha önemli hem de daha sağlıklı ve de ekonomiktir.
İlk müdahale nasıl yapılmalı?
Her türlü spor yaralanmasında öncelikli olarak aktiviteyi durdurmak gerekir. Yaralanmış kısmın kullanılması veya zorlanması sorunun daha fazla büyümesine yol açabilir. İlgili bölge kısa sürede hızla şişiyorsa ciddi hasar söz konusudur. Bu durumda yaralanan bölgenin korunmasına yönelik atelleme veya bandajlama, yaralı bölgenin yüksekte tutulması ve soğuk uygulamak, doku hasarını azaltacaktır.
Spora yeni başlayanlara öneriler:
Kendilerine uygun sporu seçmek, kaliteli spor malzemeleri ile düzgün ortamlarda spor yapmak, spora başlamadan sağlık muayenelerini yaptırtmak, ısınma ve soğuma periyotlarına dikkat etmek, güçlendirme egzersizlerine aşamalı olarak geçmek, sporun her türlü kuralına tam uymak önemlidir. Özetle, yapılacak spora veya faaliyete gereken önemi vererek bilinçli şekilde yaklaşmak gerekir.